مشخصات شیر کنترل ولو
شیر کنترل ولو
شیر کنترل ولو یکی از مهم ترین اجزای چرخهی کنترل است. شیر کنترل ولو در واقع جریان حرکت مایع، گاز، بخار، آب و سایر مواد شیمیایی را کنترل می کند تا این جریان دچار اخلال نشود. این شیرها روند جریان محتویات را تا جای ممکن در حدودِ دلخواه شما نزدیک نگاه می دارند. شیر کنترل ولو بر اساس فرمانی که از یک مرکز کنترل دریافت میکند، میزان جریان را کم و زیاد کرده و به همین طریق می تواند مقادیری مانند دما، فشار و یا سطح مایع را در حد خاصی همیشه نگاه دارد.
چرا باید از شیر کنترل ولو استفاده کنیم؟
فرآیندهای پالایشگاهی شامل صدها و شاید هزارها حلقه فرآیند است که به صورت شبکه ای به یکدیگر مرتبط هستند تا محصول نهایی را تولید کنند. هرکدام از این حلقه های فرآیند به نحوی طراحی شده اند که متغیر مهمی مانند فشار، جریان، سطح، دما و یا غیره را در حد مشخصی کنترل کنند تا محصول نهایی دارای کیفیت لازم باشد. هریک از این حلقههای فرآیند با هم مرتبط هستند و رابطه ي آنها با یکدیگر در تولید محصول نهایی ضروری است. ولی این ارتباط می تواند تغییری در شرایط هر حلقه فرآیند ایجاد کند (برای مثال ارتباط و ایجاد تبادل در دو حلقه شاید باعث کاهش دمای آنها شود). برای اینکه در تمام حالات همیشه این حدودِ مشخص حفظ شوند (برای مثل دمای حلقه ثابت بماند)، سنسورها همیشه اطلاعاتی را جمع آوری میکنند. این اطلاعات توسط یک مرکز کنترل پردازش شده و دستورات لازم برای بازگشت به شرایط مطلوب صادر می شود. اینجا است که نقش شیر کنترل ولو آغاز میشود. به هرحال نیاز به دستگاه و ابزاری است تا دستوراتی که مرکز کنترل پس از بررسی های خود صادر می کند را انجام دهد. این همان کاری است که شیر کنترل ولو انجام می دهد. برای مثال مرکز کنترل ممکن است دستور دهد تا ترکیب حلقه های فرآیند برای مدتی متوقف شوند تا دما و فشار حلقه از حد لازم کمتر نشود، بنابراین شیر کنترل ولو جریان را یا قطع میکند یا کاهش می دهد تا شرایط مورد نظر حفظ شوند.
انواع شیر کنترل ولو
به صورت کلی دو نوع شیر کنترل ولو وجود دارند:
1) مدل های با حرکت دایرهای که شامل مدل های شیر توپی، پروانهای و سماوری می شوند و جریان را کنترل می کنند.
2) مدل های با حرکت خطی که شامل شیرهای کُره ای (شیر بشقابی) و شیر دیافراگمی می شوند.
ولی اگر بخواهیم این دسته بندی را به صورت جزئی تر بیان کنیم. می توان گفت شیر کنترل ولو شامل انواع شیرهای زیر می شود:
1- شیر توپی:
مناسب برای مواقعی که کنترل دقیق جریان لزومی ندارد. مزیت شیر توپی در زمانی است که کاملاً باز هستند، چراکه در این زمان کمتر از سایر مدل ها فشار را کاهش می دهند.
2- شیر دروازه ای:
این شیرها گزینه چندان مناسبی برای استفاده بهعنوان شیر کنترل ولو نیستند. ولی اگر دقتِ کنترل برای شما اهمیتی ندارد، از شیر دروازه ای هم میتوانید استفاده کنید.
3- شیر پروانه ای:
اگر سیستم شما تمیز است و هیچ ماده جامد و ناخالصی در جریان مایع لوله ها قرار ندارد، میتوان از شیر پروانهای به عنوان شیر کنترل ولو استفاده کرد. در غیر این صورت شیر پروانه ای توصیه نمی شود.
4- شیر سماوری:
این شیرها شبیه به شیر توپی هستند، اما شکل شیر سماوری باعث می شود تا بتوان از آن در مواقعی که جامدات هم در جریان قرار دارند استفاده کرد.
5- شیر دیافراگمی:
گزینه بسیار مناسبی برای استفاده به عنوان شیر کنترل ولو است. این شیر تماس مستقیمی با مایعات درون سیستم ندارد. بنابراین برای مواقعی که اصول بهداشتی هم اهمیت دارند، شیر دیافراگمی گزینه مناسبی است.
6- شیر بشقابی یا شیر کروی:
تخصصی و بهترین گزینه برای شیر کنترل ولو همین شیرهای کروی هستند و از آن می توانید استفاده های مختلفی کنید. در صنایع مختلف که کنترل کامل سیستم در آن ها اهمیت دارد، عموماً از شیر کروی استفاده می شود. به صورت کلی، اگر انواع مدل هایی که پیشتر معرفی شدند پاسخگو نیاز شما نیستند، شیر کنترل ولو کروی به احتمال زیاد مشکلتان را حل خواهد کرد.
منابع: